Artykuł pochodzi ze strony
Laboratorium Pierwiastków Śladowych BIOMOL-MED

Organizm ludzi można by przyrównać do wielkiego placu budowy i odbudowy. Bez przerwy zachodzą w nim kolosalne zmiany. Przecież codziennie 1% krwinek ulega zniszczeniu i musi nastąpić ich odbudowa, tzn. trzeba na nowo utworzyć 8-9 g hemoglobiny. Przeciętne życie leukocytów trwa 8-10 dni. Białko wątroby i plazmy krwi jest w ciągu 10-20 dni w połowie odnawiane. Białko skóry ludzkiej odnawia się w ciągu ok. 160 dni. Nasze kubki smakowe na języku – a mamy ich od 10 do 20 tysięcy (zależnie od wieku) – żyją najdłużej 10 dni, ale na ogół o wiele krócej, bo i co 3 godziny są odnawiane. Nawet włosy muszą nie tylko wciąż powstawać, ale do tego rosnąć (w ciągu roku ok. 12 cm). A włosy – to też m.in. białko!
Należy pamiętać, iż możemy starzeć się w sposób naturalny lub przyspieszony przez reakcje wolnorodnikowe. Ustawicznie powstaje nowa generacja komórek. W ich skład wchodzi kilkadziesiąt rozmaitych składników. Jeśli któregoś zabraknie lub jest go za mało czy za dużo, to nasz organizm próbuje się do tego najpierw przystosować, "produkując" gorsze generacje komórek. Aż w pewnym momencie dochodzi do choroby, dolegliwości, złego samopoczucia. Starzenie jest spowodowane uszkodzeniami składników komórek, do których dochodzi przez całe życie. Niekorzystne zmiany z czasem stają się na tyle duże, że mechanizmy naprawcze i detoksykacyjne nie są w stanie zniwelować braków. Dochodzi wówczas do upośledzenia funkcji tkanek i całych narządów. Pojawiają się objawy starości, tj. utrata masy, pogorszenie słuchu i wzroku, coraz dłuższy czas reakcji itd.

ELIKSIR MŁODOŚCI

Od zarania dziejów człowiek poszukuje sposobów na przedłużanie życia i nieśmiertelność. Średniowieczni jatrochemicy i alchemicy produkowali "eliksiry młodości", destylując, ekstrahując i macerując przeróżne rośliny, jady, tkanki zwierzęce i minerały. Powstawały w ten sposób substancje zwane "piątą esencją", "kamieniem filozoficznym" lub "eliksirem młodości".

GERONTOLOGIA

W drugiej połowie XX w. rozwinęła się nowa dyscyplina medyczna – gerontologia, czyli nauka o starości. Nastąpił dynamiczny rozwój badań nie tylko nad przyczynami, ale i nad sposobami zapobiegania starości.
Na wzór średniowiecznych alchemików, współcześni naukowcy wykrywają coraz to inne substancje, hamując starzenie się organizmu. Co pewien czas media donoszą o wykryciu cudownego "eliksiru młodości".

CUKIER

Cukier jest niezbędnym elementem naszej diety. Jego nadmiar – szczególnie cukrów prostych (słodycze, cukier, słodkie jasne pieczywo itp.) powoduje glikozydację białek, przez co tkanki naszego organizmu tracą swą naturalną elastyczność i zmniejsza się przepuszczalność błon biologicznych. Kuracja mająca na celu cofnięcie glikozydacji białek jest możliwa, ale bardzo kosztowna. Cukier jest tzw. szybkim paliwem. Nadmiar kilokalorii jest szkodliwy dla zdrowia, głównie z powodu pojawiających się uszkodzeń oksydacyjnych. Powodowane one są przez wolne rodniki generowane w procesach "spalania cukrów". Wolne rodniki są jedną z przyczyn szybkiego starzenia.

DIETY NISKOKALORYCZNE

Diety niskokaloryczne ograniczają zjawisko wolnorodnikowego starzenia. Ograniczenie przyjmowanych kilokalorii wywołuje wiele korzystnych zmian w metabolizmie. Na podstawie badań nad zwierzętami stwierdzono, iż taka dieta wydłuża życie zwierząt. Badania dowodzą, że niektóre związki chemiczne mogą wywoływać efekt podobny do diety niskokalorycznej. Nazwano je mimetykami ograniczenia kalorycznego. Na razie dostępne preparaty są zbyt toksyczne, aby mogli je stosować ludzie.
Badania biochemiczne wskazują na newralgiczne punkty naszego metabolizmu, starając się uzupełniać dietę tak, aby zahamować procesy starzenia.

KOENZYM Q10

Koenzym Q10 nazywany został "cudowną witaminą" przedłużającą życie komórek. Przyjmuje się, że zawartość ubichinonów w organizmie dorosłego człowieka wynosi 0,5-1,5 g, w tym około 5-10 mg dostarczane jest z pożywieniem. Około 60 - 80% koenzymu występuje w postaci zredukowanej (ubichinol). Szacuje się, że dziennie z pożywieniem należy dostarczyć 5-10 mg ubichinonów. Resztę niezbędnej organizmowi ilości pokrywa biosynteza. Maksymalna zawartość ubichinonu w tkankach człowieka występuje około 20. roku życia. Osoby powyżej 50. roku życia powinni zażywać suplementy z koenzymem Q10, ponieważ sprawność ich biosyntezy jest za niska. Wraz ze starzeniem organizmu ludzkiego następuje spowolnienie procesów biochemicznych, w tym biosyntezy ubichinonów i innych elementów bariery antyoksydacyjnej. Dochodzi wówczas do większego zużycia ubichinolu na neutralizowanie wolnych rodników.
Główną przyczyną niskiej wydajności biosyntezy ubichinonów jest niedobór substratów potrzebnych do jej przebiegu, przede wszystkim fenyloalaniny, tyrozyny, metioniny, kobalaminy, kwasu foliowego, niacyny, pirydoksyny i kwasu pantotenowego. Do takiej sytuacji może dojść podczas kuracji odchudzających, chorób metabolicznych, jak np. fenyloketonuria, i zażywania leków na hipercholesteremie, inhibitorów reduktazy HMG-CoA.

Przy określonych nawykach żywieniowych oraz jednostronnej diecie ilość spożywanego koenzymu Q10 może ulec znacznemu obniżeniu. Taka sytuacja występuje w przypadku stosowania diety wegetariańskiej, diet niskotłuszczowych lub w kuracjach odchudzających i u osób z chorobami układu trawiennego.

Osobną przyczynę obniżenia zawartości ubichinonów w spożywanej przez człowieka diecie stanowi obróbka żywności. Gotowanie lub pieczenie prowadzi do ubytków zawartości ubichinonów rzędu 50%, podczas suszenia i fermentacji straty są jeszcze większe.

W sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania energetycznego organizmu, podczas intensywnego uprawiania sportu, ciężkiej pracy fizycznej, ciąży, stresów, wzrasta zapotrzebowanie organizmu na ubichinon.

Osobną grupę stanowią ludzie narażeni na działanie substancji toksycznych, w tym także niektórych leków, tytoniu i innych używek. W ich przypadku konieczna jest suplementacja koenzymu Q10.

Ubichinony są naturalnymi składnikami ludzkiego pożywienia. Szczególnie bogate w koenzym Q10 są ziarna zbóż i otręby. Dlatego wyroby z pełnego ziarna zawierają większe ilości ubichinonów niż wypieki z białej mąki. Koenzym Q10 zawierają w dużych ilościach mięso (serca, nerki) i ryby. Wśród warzyw na czele są szpinak i brokuły. Duże ilości bichinonów występują w niektórych olejach.

Działanie koenzymu Q10 jako przeciwutleniacza jest uwarunkowane obecnością cynku. Szybkość regeneracji ubichinolu z ubichinonu, w obecności cynku wzrasta dziesięciokrotnie.

Koenzym Q10 z witaminą E obniża poziom cholesterolu, pobudza układ immunologiczny i stymuluje syntezę neuroprzekaźników w mózgu.

NADMIAR SZKODZI?

Nie stwierdzono ubocznych niekorzystnych skutków suplementacji koenzymem Q10. Niestety w przypadku zażywania innych witamin określanych jako witaminy młodości możemy sobie zaszkodzić.

WITAMINA E

Witamina E: dzienne zapotrzebowanie – około 10 mg; maksymalna dawka 1500 mg. Nadmiar powoduje bóle brzucha, głowy, zaburzenia widzenia, długotrwałe zmęczenie, hamuje wytwarzanie białek wspomagających krzepnięcie krwi, u palaczy zwiększa ryzyko rozwoju raka płuc. Dzienna dawka 400 mg witaminy E zwiększa ryzyko przedwczesnego zgonu o 10%.

WITAMINA A

Witamina A: dzienne zapotrzebowanie – około 0,8 mg. Duże dawki witamin A i E zwiększają ryzyko zachorowania na raka średnio o około 20%. Beta-karoten w połączeniu z witaminą E chroni przed wolnymi rodnikami zdrowe komórki i równie efektywnie komórki nowotworowe, osłabiając efekty terapii antynowotworowych.

WITAMINA C

Witamina C: dzienne zapotrzebowanie – około 60 mg. Długotrwałe stosowanie dużych ilości witaminy C, tj. kilka gramów dziennie, powoduje wzrost ilości szczawianów we krwi, co może doprowadzić do kamicy nerkowej.

Duże ilości witamin E i C w organizmie mogą stracić własności antyoksydacyjne, stając się silnymi utleniaczami. Prowadzi to do uszkodzeń wewnątrzkomórkowych białek i tłuszczów. Może to doprowadzić do nasilenia zmian miażdżycowych.

SELEN

Selen i witaminę E należy stosować jednocześnie, ponieważ wówczas optymalnie zapobiegają starzeniu się komórek. Mechanizm działania tej "mieszanki młodości" polega na neutralizacji wolnych rodników.

MELATONINA

Melatonina jest hormonem wytwarzanym głównie w ciemności, a więc w nocy lub wtedy, gdy organizm znajduje się przez dłuższy okres w ciemnym pomieszczeniu lub otoczeniu. Hormon ten jest wydzielany przez szyszynkę, mającą wielkość 5-12 mm i ważącą 100-200 mg (maksymalną wielkość osiąga u człowieka w 4-tym roku życia).
Melatonina pełni funkcję zegara biologicznego w ustroju, a więc odgrywa ważną rolę w regulacji snu i czuwania. Hamuje ona procesy starzenia się organizmu poprzez neutralizowanie wolnych rodników. Pobudza układ odpornościowy oraz ma właściwości antymiażdżycowe.

• Wydzielanie melatoniny u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca jest niższe w porównaniu z osobami zdrowymi.

• Skutecznie chroni materiał genetyczny komórek krwi przed działaniem promieniowania jonizującego.

• W związku z niskim stężeniem melatoniny we krwi osób z rakiem sutka, prostaty, odbytnicy, macicy, niektórzy onkolodzy stosują ją w leczeniu nowotworów, w terapii kombinowanej cytokinami czy cytostatykami.
  

DHEA

Siarczan dehydroepiandrosteronu – DHEA, powstaje w korze nadnerczy, gdzie wiąże się z kwasem siarkowym, a następnie z białkami krwi. W organizmie ludzkim część tej substancji przekształca się w hormon płciowy – testosteron.

DHEA to substancja chemiczna znana od dawna, ale dopiero teraz poznano jej właściwości hamujące procesy starzenia się organizmu, dlatego też nazywa się ją "hormonem młodości".

Ostatnie badania wykazały, że "hormon młodości" chroni przed miażdżycą. Ilość jego we krwi zmniejsza się wraz z wiekiem.

HOMOCYSTEINA

Wyniki badań wykazują, że stężenie homocysteiny rośnie z wiekiem i hiperhomocysteinemia jest częstym zjawiskiem w wieku starczym. Nieodpowiednie odżywianie jest tylko częściowym wytłumaczeniem tego zjawiska, a główną uwagę przywiązuje się do zmian fizjologicznych, związanych z procesem starzenia się. Zanikowy, chroniczny nieżyt żołądka powoduje upośledzenie wchłaniania witaminy B12. Związane z wiekiem osłabienie funkcji wydalniczych nerek i zwiększona masa ciała mają wpływ na zwiększenie stężenia homocysteiny. Wraz z wiekiem nasilają się skutki defektów metabolicznych.

Alfafetoproteina

Alfafetoproteina jest białkiem produkowanym przez płodową wątrobę, z tego względu największe jego stężenie we krwi występuje w okresie płodowym. Później, u 2-letnich dzieci ilości AFP we krwi są mikrośladowe. Mimo braku danych naukowych o wpływie AFP na procesy starości, białko to jest niekiedy stosowane jako środek dopingujący i hamujący starzenie się organizmu. Na czarnym rynku gram AFP kosztuje ponoć kilkanaście milionów euro. Tak wysoka cena wynika z faktu, że białko to uzyskuje się z krwi kobiet ciężarnych.

Niewłaściwe odżywianie

Niewłaściwe odżywianie może być przyczyną zaburzeń metabolicznych, ale również ich skutkiem.
Przez około 70 lat życia człowiek pobiera z otoczenia i wydala do środowiska ponad 70 ton związków chemicznych, w tym około 60 000 litrów wody. Niewłaściwe odżywienie organizmu zaburza równowagę neuroendokrynną, energetykę i barierę antyoksydacyjną; uniemożliwiając rozpoznanie potrzeb energetycznych i jakościowych organizmu.
Przedstawione zostały niektóre elementy składające się na ELIKSIR MŁODOŚCI. Na każdy z nich mamy wpływ, stosując właściwą dla siebie dietę, która będzie uzupełniana naturalnymi suplementami. W doborze kierunku żywieniowego możemy kierować się ogólnie przyjętymi normami. Możemy również uwzględniać poniższe reguły dietetyczne ułatwiające procesy trawienia i przyswajania składników pokarmowych:

1. Jak odpowiedzieć jednym zdaniem na pytanie: jak się odżywiać? "Pierwszą zasadą racjonalnego odżywiania jest urozmaicenie w jedzeniu" (FAO). Jedząc "wszystko", czyli różnorodne produkty, można mieć największą pewność, że organizm otrzymał to, czego potrzebuje.
2. Spożywane posiłki muszą być smaczne.
3. Jedzenie ma sprawiać przyjemność i radość, a także być... celebrowane. Przed połknięciem pokarm należy odpowiednio przeżuwać.
4. Dla organizmu korzystniej będzie odżywiać się regularnie, czyli jadać posiłki o tych samych porach.
5. Prawidłowe odżywianie opiera się na kilku podstawowych składnikach. Są to: białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy, składniki mineralne i woda. Porcję każdego z tych składników trzeba organizmowi dostarczać codziennie.
6. Nie bój się tłuszczów (jeżeli nie masz zaleceń lekarskich do zmniejszenia spożywanego tłuszczu). Tłuszcz jest konieczny do dostarczenia odpowiedniej ilości energii Twojemu organizmowi. Nigdy nie spożywaj tłuszczu z węglowodanami (np.: ziemniakami, makaronem, pierogami itp.).
7. Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (NNKT) są konieczne dla zachowania zdrowia. Najwięcej ich jest w olejach roślinnych.
8. Nie spożywaj pożywienia tłustego i kwaśnego jednocześnie.
9. Nigdy nie jedz owoców na deser.
10. Staraj się nie łączyć w jednym posiłku mięsa i nabiału.
11. Staraj się nie łączyć mięsa z węglowodanami tj.: ziemniakami, kaszą, ryżem.
12. Po ciepłym posiłku nigdy nie pij zimnych płynów, a szczególnie po tłuszczach. Najlepiej nie popijaj posiłków.
13. Nie pojadaj między posiłkami.
14. Nie łącz owoców z mlekiem.
15. Herbaty pij pół godziny przed posiłkiem lub po posiłku.
16. Odmawiaj zjedzenia posiłku, który Ci nie "służy".
17. Staraj się jeść tylko ciepłe posiłki – przede wszystkim śniadanie.
18. Nie spożywaj owoców południowych zimą.
19. Posiłek może być dobrze przemyślany z punktu widzenia fizjologiczno – żywieniowego.
20. Staraj się spożywać warzywa gotowane lub blanszowane; surowe powinny stanowić 1/4 część spożywanych warzyw; surowe dokładnie przeżuwaj.
21. Aby jadać prawidłowo, wcale nie trzeba kupować produktów najdroższych. Najczęściej – wprost przeciwnie. Najgorzej odżywiają się nędzarze i milionerzy.
22. Nie objadaj się (staraj się wstawać od stołu trochę wcześniej niż zwykle), nie oznacza to, że musisz się głodzić.
23. Należy jeść, kiedy odczuwamy głód.

JAKA DIETA?

Nie można ustalić diety na całe życie. Żaden sposób odżywiania nie jest pozbawiony wad. Każdy z nas ma na tyle inny metabolizm, że jego organizm wymaga innego żywienia. Metabolizm z wiekiem ulega zmianom, które determinują zmiany w sposobie żywienia. Właściwe odżywianie jest jednym z najważniejszych warunków utrzymania pełnego zdrowia do późnej starości. Tyko 10% dziewięćdziesięciolatków jest zdrowych i pełnosprawnych. Receptą na to, aby w przyszłości znaleźć się w ich gronie, jest dobre rozpoznanie swoich potrzeb żywieniowych. Umożliwia to analiza pierwiastkowa włosów, której interpretacja może wskazać sposób żywienia chroniący przed destrukcyjnym działaniem mechanizmów starzenia.